Καβαλίνι, Πιέτρο

(Pietro Cavallini, Ρώμη 1250; – 1330;). Ιταλός ζωγράφος και ψηφιδογράφος. Από τα ελάχιστα στοιχεία που υπάρχουν για τη ζωή του είναι γνωστό ότι ανήκε σε οικογένεια ευγενών. Επειδή η νωπογραφία της βασιλικής του Αγίου Παύλου, την οποία είχε αναλάβει περίπου το 1280, έχει καταστραφεί, το παλαιότερο έργο του που σώζεται έως σήμερα είναι τα ψηφιδωτά του κατώτερου τμήματος της αψίδας της Σάντα Μαρία ιν Τραστέβερε, φιλοτεχνημένα το 1291. Τα ψηφιδωτά αυτά περιλαμβάνουν έξι σκηνές από τον βίο της Παναγίας και έναν αφιερωματικό πίνακα με τον δωρητή (τον Μπερτόλντο ντι Πιέτρο Στεφανέσκι, γονατιστό μπροστά στην εικόνα της Παναγίας με το βρέφος) και αποκαλύπτουν έναν ώριμο ήδη καλλιτέχνη, κάτοχο των εκφραστικών του μέσων. Επιλέγοντας τις επισημότερες εκφράσεις της βυζαντινής τέχνης –που κυριαρχούσε στη ρωμαϊκή ζωγραφική του 13ου αι.– και πλησιάζοντας μέσα από την παλαιοχριστιανική τέχνη τον κλασικό κόσμο, ο Κ. δημιούργησε τολμηρές συνθέσεις, εξαιρετικά αρμονικές και ισορροπημένες. Επιπλέον, έδωσε στις μορφές του σταθερότητα και ενάργεια, σε συνδυασμό με μια εξαιρετική χρωματική ευαισθησία. Στις νωπογραφίες της εκκλησίας της Αγίας Καικιλίας στη Ρώμη (από τις οποίες σώζονται μόνο ένα τμήμα της Δευτέρας Παρουσίας με τον Χριστό Κριτή, η Παναγία, ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, οι Δώδεκα Απόστολοι και οι Άγγελοι) οι δημιουργίες του αποκτούν μεγαλείο και επιβλητικότητα και ταυτόχρονα γίνονται βαθύτερα ανθρώπινες. Αυτά και μόνα τα έργα (συζητήσιμη και αβέβαιη είναι η απόδοση στον καλλιτέχνη άλλων έργων στη Ρώμη, στο Λάτσιο και στη Νάπολη, όπου έχει αποδειχθεί ότι βρισκόταν το 1308 στην υπηρεσία του Ροβέρτου του Ανδηγαυικού) αρκούν για να τοποθετήσουν την προσωπικότητά του ανάμεσα στους αναμορφωτές της ιταλικής ζωγραφικής του τέλους του 13ου αι. «Ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής», τμήμα της νωπογραφίας της «Δευτέρας Παρουσίας», έργο του Ιταλού ζωγράφου Πιέτρο Καβαλίνι, που φιλοτεχνήθηκε γύρω στο 1293 (Ναός της Αγίας Καικιλίας, Ρώμη). Λεπτομέρεια από την τοιχογραφία της «Δευτέρας Παρουσίας» του Πιέτρο Καβαλίνι (Ναός της Αγίας Καικιλίας, Ρώμη).